Hajja Salesjana April-June 2020

It-tfal g˙adhom iç-Çentru ta' ˙ajjitna? minn Jeanine Balzan Engerer B. Psy (Hons), PGCE Riflessjonijiet f’ Waqthom Kif in i s-sa˙˙a mentali tat-tfal tag˙na? minn Jeanine Balzan Engerer M.Couns, P.G.C.E, B.Psy (Hons) Is-sa˙˙a mentali tal-bniedem hija xi ˙a©a tassew kruçjali! Meta nitkellmu fuq sa˙˙a mentali b’sa˙˙itha qed ng˙idu li l-bniedem, fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar, ikun i˙ossu tajjeb bih nnifsu, i˙ossu utli, aççettat u ma˙bub. Aktar mal-persuna jkollha sa˙˙a mentali tajba, aktar il-bniedem ikun kuntent u jg˙ix aktar b’mod seren. Kull ma jmur iΩ-Ωmien, qed ninnotaw li s-sa˙˙a mentali tan-nies m’g˙adhix priorita u konsegwentement, ˙afna minna n˙ossuna mhux tajbin biΩΩejjed, qisu dejjem nistg˙u nag˙tu u nag˙mlu aktar. Dan, b˙alma ©a nafu jo˙loq l-istress fina u g˙alkemm din hija kelma li nuΩg˙uha ta’ spiss, ftit nafu kemm l-istress inissel problemi serji b˙all-mard mentali, pressjoni g˙olja u problemi tal-qalb. Soçjeta aktar stressjata ovjament qed t˙alli wkoll l-effetti ˙Ωiena tag˙ha fuq it-tfal! Kull min ja˙dem mat-tfal mill-ewwel jg˙idlek kemm it-tfal saru aktar stressjati sa minn eta’ Ωg˙ira. Óafna jwe˙˙lu biss fl-iskola li tikkawΩa stress, infatti kemm-il darba rajna posts fuq Facebook li jg˙idu li s-sa˙˙a ˙olistika tat-tfal tag˙na hija ferm aktar importanti mill-marki tal-eΩamijiet. Filwaqt li huwa veru li l-pressure akkademiku jΩid l-istress tat-tfal, hemm ˙afna aktar fatturi li jo˙olqu l-istress. Per eΩempju xi ˙a©a li tikkreja ˙afna stress hija l-instabilta fid-dar. Din tin˙oloq jekk jkun hemm ©lied kontinwu bejn il-©enituri, nuqqas ta’ regoli u rutina u nuqqas ta’ çertezza ta’ im˙abba. Din tal-a˙˙ar hija xi ˙a©a li Dun Bosco kien jis˙aq ˙afna fuqha, ji©ifieri li t-tfal mhux biΩΩejjed li jkunu jafu li t˙obbom, imma li jridu JÓOSSUHOM ma˙buba. Nist˙ajlek tistaqsini, “Imma kif ˙a nkun naf li wliedi j˙ossuhom ma˙buba?” Jag˙rfu dan permezz ta’ ©esti sempliçi b˙al ng˙idu a˙na li tpo©©i bilqeg˙da u tismag˙hom bla ma jtellfek ˙add u xejn, li tag˙tihom xi tghanniqa, li tilg˙ab mag˙hom, tafdahom b’xi responsabbilta’ Ωg˙ira eçç BaΩikament tqatta’ ˙in ta’ kwalita’ mag˙hom u tfakkarhom kemm huma mportanti g˙alik. Kultant it-tfal ja˙sbu li jekk ma j©ibux marki g˙oljin, jew jekk ma jirnexilhomx jmorru tajjeb f’xi ˙a©a, li l-©enituri tag˙hom ˙a jieqfu j˙obbuhom. Forsi g˙alina l-adulti din hija xi ˙a©a redikola, pero’ g˙at-tfal din hija filfatt xi ˙a©a serja li tikreja ˙afna ansjeta. B’hekk jekk ng˙idu xi kummenti b˙al ‘TibΩg˙ax jekk ma tmurx tajjeb, jien xorta nibqa’ n˙obbok tafx’ jew ‘Kemm i©©ib marki fl-eΩamijiet mhux ˙a jbidlu kemm in˙obbok jien!’. Dan kollu jg˙in biex tfakkar lil uliedek li huma tassew sinjifikanti g˙alik. Fil-verita’, li jkollna din l-attitudni ˙a ssarraf ta’ ©id anke g˙alina l-adulti, g˙ax meta t-tfal j˙ossuhom ma˙buba, imorru aktar a˙jar fl-iskola u fil-bqija ta’ ˙ajjithom. Mela ejja nuru lil xulxin, speçjalment lit- tfal tag˙na, li qed nag˙tu kashom, li nistg˙u narawhom b’mod s˙i˙ u li huma mportanti g˙alina u li d-dinja, bihom u ming˙ajrhom, çertament MHUX L-ISTESS! 34 H AJJA S ALESJANA Photo: Eye for Ebony on www.unsplash.com