Hajja Salesjana Apr-June 2019

H AJJA S ALESJANA IR-RIĊETTA SALESJANA artiklu mill-Bollettino Salesiano mi©jub g˙all-Malti minn Francesco Pio Attard IS-6 INGREDJENTI FUNDAMENTALI BIEX NIBNU L-“BNIEDEM” Bl-ewwel ingredjent, l-g˙erf, ©ejna wiçç imb wiçç mal-“punt tat-tluq”. B’din ir-rubrika çkejkna qed nippruvaw nipproponu sitt o©©ettivi essenzjali (wie˙ed f’kull puntata: l-G˙erf, il-Kura©©, l-Im˙abba, il-Ìustizzja, is-Sabar, it-Traxxendenza), li wkoll jinqasmu f’erbg˙a u g˙oxrin “potenzjalità” o˙ra, li lejhom g˙andna nedukaw. Kif ji©ri meta wie˙ed jibda jit˙arre© g˙al- liçenzja tal-karozza, meta l-alliev ikun lest, min ikun jg˙allmu jrid içedilu l-istering u j˙allih jie˙u l-kontroll ta’ ˙ajtu hu. L-edukazzjoni g˙ar-responsabbiltà hi l-vera sfida edukattiva ta’ Ωmienna. Soçjologu kkwotat minn kul˙add jiddefinixxi s-soçjetà tag˙na b˙ala wa˙da “likwida”. In˙ossni ttentat inΩid “u anki xi ftit bassasa”. Ilkoll nafu li xmara bla ˙itan issir art mistg˙adra. Meta nitkellmu fuq l-edukazzjoni g˙ar-responsabbiltà, ifisser nitkellmu fuq il-“˙itan”, jew anki l-“qafas” me˙tie© biex nibnu ˙ajja sabi˙a, siewja, orjentata u b’sa˙˙itha. Xi punti g˙ar-riflessjoni. Il-punt tat-tluq hu li nkunu responsabbli tag˙na nfusna. Óafna adulti bejn l-g˙oxrin u l-erbg˙in sena mhux veru huma kapaçi jie˙du f’idejhom ir- responsabbiltà ta’ ˙ajjithom. Il-parti l-kbira tal- ©lied bejn ulied u adulti, kif ukoll bejn l-adulti nfushom, tiΩviluppa b’mod distruttiv proprju g˙ax il-partijiet mhumiex kapaçi, u ma jridux, jerfg˙u r-responsabbiltà tag˙hom infushom u ja˙lu ˙afna ener©ija jwa˙˙lu f’xulxin. JeΩistu Ωew© xorta ta’ responsabbiltà: • Ir-responsabbiltà soçjali hi dik li g˙andna wie˙ed lejn l-ie˙or: fil-familja, fil-komunitajiet, JAN artiklu mill-Bollettino Salesiano mi©jub g˙all-Malti minn Francesco Pio Attard 16 4. IR-RESPONSABBILTÀ fis-soçjetà u fid-dinja. Hi kwalità li tippermetti lis-soçjetà jew lil gruppi mag˙mula minn çertu numru ta’ persuni li jiffunzjonaw tajjeb. Ir- responsabbiltà soçjali tista’ titg˙allimha biss mill-©enituri u mill-g˙alliema. • Ir-responsabbiltà personali hi dik li kull wie˙ed minna g˙andu g˙al ˙ajtu, g˙as-sa˙˙a tieg˙u u g˙all-iΩvilupp fiΩiku, psikolo©iku u mentali. L-ulied jixirqilhom jg˙ixu ma’ adulti li j˙arsulhom l-integrità pesonali tag˙hom u jintervienu meta l-ulied juru m©ibiet awtodistruttivi (li bihom ikunu jeqirdu lilhom infushom). L-ind˙il tal-©enituri g˙andu jsir b’mod li jiΩgura lill-ulied l-iΩvilupp ta’ stima tajba tag˙hom infushom u grad g˙oli ta’ awtonomija. Il-©enituri g˙andhom i˙allu warajhom l- “answering machine” , l-istrument li, malli l-ulied ikunu tefg˙a ta’ ©ebla ’l bog˙od, jattakka bis-soltu kummenti edukattivi, ta’ g˙ajnuna jew ta’ xi parir. Huwa evidenti li l-parti l-kbira tal-ulied di©à mill-età ta’ tliet snin jieqfu milli jisimg˙u din il-magna li titkellem. Il-messa©© warajha hu qerriedi: “Int m’initx kapaçi tiffunzjona b˙ala iben jew bint diçenti, responsabbli, edukat u li kapaçi jikkollabora, jekk jien ma nda˙˙allekx f’rasek dak li g˙andek tag˙mel!”. U iktar ntambru dan il-messa©©, aktar jid˙ol f’mo˙˙ dak li jkun.