Hajja Salesjana May June 2017

7 rikordju sabi˙! Ankè dan hu parti milli teduka! Mill-banda l-o˙ra rikordju n˙allu dejjem: f’kull wie˙ed u wa˙da minna, hemm ˙jiel tal-©enituri tag˙na stess. Kull m’g˙andna nag˙mlu hu li nqallbu xi bijografija ta’ xi ˙add famuΩ jew inqas mag˙ruf u hemm se ssib riferiment g˙al ommu jew missierha. Il-poeta Spanjol Federico Garcia Lorca (1898 – 1936) per eΩempju jiftakar: “ Filg˙odu meta kienu jdoqqu d-disg˙a, ommi kienet tid˙ol fil-kamra fejn di©a kont inkun qed na˙dem, kienet tifta˙ il-bieb tal-gallarija u dejjem kienet tg˙id, “Óa tid˙ol il-grazzja t’ Alla!” Julien Green (1900 – 1998) kittieb FrançiΩ jiftakar, “F’˙ajti l-persuna li kienet sarfet ˙afna g˙alija kienet ommi. Tatni l-im˙abba g˙all- ˙ajja, ix-xewqa li nifhem, it-tolleranza, l-aktar it-tolleranza. Imbag˙ad po©©ietni fil-Van©elu b˙alma wie˙ed iqieg˙ed lil ibnu f’post tassew sabi˙.” Simpatika hi t-tifkira ta’ Luciano De Crescenzo, anke hu kittieb ˙aj: “Ommi kienet tipprattika l-idea li xejn ma jinxtara u xejn ma jintrema. Kienet iΩΩomm kull ˙a©a li kienet tid˙ol fid-dar u kienet timla l-kxaxen b’˙afna affarijiet g˙al kollox inutli. Fuq wa˙da mill-kaxex kienet kitbet: “Spag qasir wisq biex ji©i wΩat!” Inqas mag˙ruf hu Roberto D’ Agostino imma xejn inqas sabi˙a hi t-tifkira tieg˙u ta’ tfulitu: “ Chiara kien isem ommi. Kienet tfassal u t˙it il-˙wejje© g˙al nies qawwija. Kienet mara ferrie˙a. L-isba˙ tifkira ta’ ommi Chiara? It-tenaçità tag˙ha. Li nkun hekk rasi iebsa tg˙allimtu ming˙andha!” Insomma basta nkunu wlied biex niftakru f’ommna. L-istess jg˙odd g˙al missier. Óelwa hija l-memorja dwar missieru tal-psikologu Giuseppe Clombero: “Meta kont g˙adni tifel, missieri kien iqum kmieni ˙afna biex imur ja˙dem. Niftakar li qabel ma kien jitlaqmid-dar kien ji©i fil-bieb tal-kamra fejn a˙na Ω-Ωg˙ar konna reqdin, u waqt li kien jibqa’ fil-bieb kien jg˙id lil ommi minn ta˙t l-ilsien: ‘Toqg˙odx tqum qabel it-tfal biex taqbad in-nar u ssa˙˙an il-kçina. Di©à qabbadtu jien.” Meta konna nqumu, missierna ma kienx ikun g˙adu hemm imma dakinhar fil-fireplace u s-s˙ana tieg˙u kien i©eg˙elna na˙sbu fih g˙ax kienu ifakkruna li hu kien hemm qabilna u li ftakar fina qabel ma qomna!” Forsi qed ninteb˙u li rikordju sabi˙ hu l-wirt l-aktar prezzjuz li nistg˙u n˙allu lil uliedna. Tifkira sabi˙a tista’ timmarka ˙ajja s˙i˙a. Dan kien fehmu tajjeb il- kittieb straordinarju Russu Feodor Dostoevskij (1821 – 1881) meta qal: “ Kunu afu li ma hemm xejn og˙la, iktar qawwi u iktar b’ sa˙˙tu u utli g˙all-˙ajja li g˙ad irrid ng˙ixu minn rikordju sabi˙, speçjalment jekk esperjenzajtuh intom stess fid-dar tal-©enituri tag˙kom fl- ewwel snin ta’ ˙ajjitkom. Wie˙ed minn dawn it-tifkiriet sbie˙ u qaddisa hu forsi l-itjeb ˙a©a fl-edukazzjoni. U meta imqar rikordju wie˙ed jibqa’ mag˙na, f’qalbna, dan xi darba jaf ikun is-salvazzjoni tag˙na.” Hawn ti©i spontanja l-mistoqsija:” X’ser tkun it-tifkira li intom il-qarrejja se t˙allu lil uliedkom?” It-twe©iba g˙andha ti©i wara li nikkunsidraw dan li ©ej: darba l-poetà kienu jg˙idu li Alla jag˙tina memorja biex ikun jista’ jkollna l-ward ankè f’ Diçembru! Iwarrdu f’April u f’ Mejju, imma grazzi g˙at-tifkiriet, il-ward ma jisparixxux minn mo˙˙na. Hekk hu, dak li kiteb dan l-artiklu u ta’ qablu kollha, çert li jekk tant ©enituri kellhom ir-rieda tajba u ˙adu d-dmir li